کاغذ ان سی از یا کاربن دار؛کاربن لس و به اصطلاح خودکپی در چاپ فاکتور و اوراق اداری مورد استفاده قرار می گیرد . کاغذ کاربن لس معمولا در صنعت چاپ به عنوان کاغذ ان سی ار (NCR) می شود.این کاغذ ها به صورت تک نسخه کارایی ندارند و تعداد و ترتیب آن معمولا به صورت دو نسخه ، سه نسخه ، چهار نسخه و در رنگ های سفید ، صورتی ، سبز و زرد می باشد .

از این نوع کاغذ بیشتر در فاکتورها، قبض ها، فرم ها و قرارداد های چند نسخه ای نیاز به یک یا چند کپی از نسخه اصلی داریم، استفاده می شود. کاغذ کاربن دار قابل استفاده جهت مصارف خانگی، شرکت ها ، سازمان ها، فروشگاه ها، صنایع تولیدی، هتل، بیمه، حقوق، طراحی، بازاریابی و شرکت های بازرگانی و هوایی می باشد. همچنین قابل چاپ از طریق پرینتر های خانگی می باشد.با کیفیت ترین نوع کاغذ کاربن دار ، برند اندونزی می باشد. کاربن لس بدون نیاز به کاربن می باشد که باعث صرفه جویی در زمان و سهولت انجام کار می شود.

برای استفاده از کاغذ های کاربن لس باید به این موضوع توجه داشت که این نوع کاغذ زمان مصرف دارد و پس از گذشت تاریخ مصرف، حساسیت خودش را از دست می دهد.

برای این که کاغذ ها و فاکتور ها نیازی به کاربن نداشته باشند نسخه های سه تایی کاغذ های کاربن لس استفاده می‌شوند. این کاغذ ها قابلیت کاربن را دارند با این فرق که در ظاهر آن ها هیچ کاربنی دیده نمی‌شود. هیچ گونه کثیفی ندارند و به جای اضافه کردن دور ریز و زباله در همان نسخه اصلی باقی می‌مانند که همه این ها یک فایده بزرگ دارد و آن کم تر صدمه زدن به محیط زیست و قطع شدن تعداد کمتری از درختان است.

ترکیب شدن صفحات کاربن لس با کپسول های میکروسکوپی باعث ایجاد رنگ و منعکس شدن رنگ روی صفحه می‌شود.

در قسمت زیرین صفحه رویی این کاغذها یک پوشش از کپسول های رنگی وجود دارد که با هر نوع فشار فیزیکی مثل تایپ کردن یا نوشتن این کپسول ها آزاد می‌شوند و با کپسول های صفحه زیرین ترکیب شده و رنگ مورد نظر را که ممکن است سبز، آبی و یا سیاه یا قرمز باشد را پدیدار می‌نماید.

در کاغذهایی که بیش از دو نسخه دارند صفحات میانی بعدی هم این قابلیت را دارند و چون طبیعتا فشار کم تری روی لایه های زیرین به وجود می‌آید معمولا میزان آزاد شدن این کپسول ها در صفحات پایین کمتر است و نوشته ها کم رنگ تر دیده می‌شوند.

این صفحات آغشته به میلیون ها کپسول میکروسکوپی هستند که کاملا خشک و بدون رطوبت است. در واقع این کاغذ ها آغشته به محلولی از کپسول های رنگ که به ظاهر بی ‌رنگ می‌باشند در روغن مخصوصی هستند که در اثر فشار یعنی همان تایپ و نوشتن می‌شکند.

کاربرد کاغذ کاربن لس

کاغذهای کاربن لس معمولا در امور اداری مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور معمول این کاغذ ها در رنگ بندی های مختلف عرضه می‌شوند و این به دلیل قابلیت تفکیک و تشخیص نسخه اول تا چندم هر فرم یا فاکتور اداری می‌باشد.

همان گونه که گفته شد با نوشتن با خودکار و یا دستگاه تایپ روی این کاغذ ها کپسول های رنگی موجود در لایه های زیرین این کاغذ ها شکسته می‌شوند و در کاغذ زیرین عین همان نوشته خود به خود و بدون استفاده از کاربن چاپ می‌شود.

به همین دلیل به کاغذ کاربن لس ، کاغذهای خود کپی هم می‌گویند. کاغذ های خود کپی دارای تاریخ مصرف می‌باشند و هر چه از تاریخ تولید آن ها بگذرد حساسیت آن ها کم تر می‌شود و چاپ کم رنگ تر می‌گردد.

این کاغذ ها حتی توسط دستگاه پرینتر خانگی هم قابل چاپ هستند.

مزایای کاغذ کاربن لس

کاغذ کاربن لس که به نام کاغذ های خود کپی یا NCR معروف می‌باشند امروزه در ارتباطات با وجود پیشرفت تکنولوژی هنوز جایگاه ویژه ای دارند. کاغذهای کاربن لس علاوه بر داشتن کیفیت و تمیزی بالا برای محیط زیست مضرات کمتری دارند. در واقع این نوع کاغذ ها دارای این قابلیت هستند که می‌توانند هر نوع نوشته ای را بدون ابزار یا وسیله خاصی روی کاغذ دیگر کپی کنند.

از دیگر مزایای این نوع کاغذ تمیز ماندن دست در هنگام کار کردن با این کاغذ است به این شکل که جوهر آن به هیچ عنوان به دست انتقال نمی‌یابد.

معایب کاغذ کاربن لس

این کاغذ ها به دلیل گرماژ پایین بسیار نازک هستند و به همین دلیل زود پاره می‌شوند. نوع ضخیم آن که عموما ایرانی است دیرتر پاره می‌شود اما از لحاظ کیفیت نسبت به مدل اندونزی آن پایین تر است.

از دیگر معایب این نوع کاغذ کمرنگ بودن نوشته در برگه های زیرین به دلیل وارد آمدن فشار کمتر می‌باشد و این که به مرور زمان نوشته های پایینی ناخوانا و کمرنگ تر از قبل می‌شوند. کاغذ های کاربن لس یک رو هستند. یعنی فقط در صورتی می‌نویسند که روی کاغذ نوشته شوند.

یعنی اگر پشت کاغذ بنویسید در کاغذ بعدی نوشته ای ایجاد نمی‌شود و این که ای کاغذ ها فقط وقتی کاربرد دارند که رویخودشان نوشته شود و اگر یک کاغذ A4 معمولی را زیر کاغذ کاربن لس بگذاریم نوشته ای روی آن نمی‌افتد. دیگر این که فقط روی آخرین برگ از برگه ها کپسول های مخصوص وجود دارد.

یعنی اگر برگ زیرین را روی برگه اول بگذاریم و بنویسیم باز هم نوشته ای روی برگ اول ایجاد نمی‌شود.

ضمنا باید در نظر داشته باشیم. موقعی که می‌خواهیم شروع به نوشتن کنیم بین دسته ای که قصد نوشتن روی آن را داریم و سری بعدی کاغذ یک تکه مقوا بگذاریم تا نوشته هایمان روی سری بعدی کاغذ نیفتد.

در مورد کاربرد و بهره برداری از آن ها باید به یک سری نکات دقت کرد، از جمله این نکات می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• توجه داشته باشید که این کاغذ ها دارای تاریخ مصرف و انقضاء هستند و با توجه به اینکه اگر تاریخ آن ها به پایان برسد حساسیت آن ها به مرور زمان کم و کمتر می شود.
• از این کاغذ ها می توان در پرینتر های خانگی نیز استفاده کرد و همچنین موارد استفاده بسیاری در بخش های مختلف دارند.

ترتیب نسخه های کاغذ کاربن لس

نکته مهم در مورد کاغذ های کاربن لس ترتیب قرار گرفتن نسخه ها میباشد.
همیشه در نسخه اول رنگ سفید قرار میگیرد و در نسخه آخر رنگ زرد قرار میگیرد
در فرم های پنج نسخه ای، رنگ دوم صورتی قرار میگیرد و رنگ های سوم و چهارم با توجه به سلیقه، رنگ های آبی و سبز قرار میگیرند و در نسخه آخری هم رنگ زرد قرار میگیرد.